تاب‌آوری چیست؟
تاب‌آوری (به انگلیسی: Resilience) ظرفیت بازگشتن از دشواری پایدار و ادامه‌دار و توانایی در ترمیم خویشتن است. تاب‌آوری یعنی اینکه فرد بتواند قوام و سلامت روانشناسی خود را در مواجهه با سختی‌ها حفظ کند.
این ظرفیت انسان می‌تواند باعث شود تا او پیروزمندانه از رویدادهای ناگوار بگذرد و علی‌رغم قرار گرفتن در معرض تنش‌های شدید، شایستگی اجتماعی، تحصیلی و شغلی او ارتقا یابد. تاب‌آوری به معنای توانایی مقابله با شرایط دشوار و پاسخ انعطاف‌پذیر به فشارهای زندگی است.
تاب آوري، استرس را محدود نمی کند، مشکلات زندگی را پاك نمی کند، بلکه به افراد قدرت می دهد تا با مشکلات پیش رو مقابلۀ سالم داشته باشند، بر سختی ها فائق آیند و با جریان زندگی حرکت کنند.
برخی افراد به طور طبیعی داراي این ویژگی هستند، اما خبر خوب این است که این ویژگی در انحصار عده اي معدود نیست و به نظر متخصصان، سایر افراد نیز قادرند تاب آوري را بیاموزند و آن را ارتقاء دهندتاب آوري توانایی یا پیامد سازگاري موفقیت آمیز با شرایط استرس زا و چالش برانگیز است.
ارتقاء تاب‌آوری منجر به رشد افراد در به دست آوردن تفکر و مهارتهاي خود مدیریتی بهتر و دانش بیشتر میشود.
نان هاندرسن تاب آوري را ترکیبی از 6 عامل زیر معرفی می کند :
- فراهم سازي حمایت مهربانانه ·
- طراحی و ارتباط سازي براي افزایش امیدواري ·
- فرصت سازي براي مشارکت معنادار ·
- پیشاهنگی در پیوند هاي اجتماعي.
- مرزبندي شفاف و سازگار.
- آموزش مهارت هاي زندگي.
لاتر، سیسچتی، و بکر و کواتسورث و ماستن خصوصیات تاب‌آوری را به این شرح توصیف نموده اند:
1 – برخورداري از تیزهوشی و مهارت عقلانی، توانائی در صمیمیت و گسستگی
2 – توانایی در مفهوم پردازي موضوعات متعدد، دستیابی فرد به این اعتقاد که حق زندگی کردن دارد.
3 – برخوردار بودن از توانایی یادآوري و فراخوانی اشخاص و موضوعات خوب و نگهداري آنها(نمادهاي خوب) در ذهن.
4 – برخورداري از توانایی در لمس عواطف، بجاي این که وي هر زمانکه عواطف مهم وي برانگیخته شدند، آنها را انکار یا سرکوب کند.
5 – داشتن هدف در زندگی
6 – برخورداري از توانائی جذب و استفاده از حمایت اجتماعی
7 – برخورداري از توان در نظر گرفتن احتمالات در زندگی و استفاده مطلوب از دستورات اخلاقی جامعه مدنی.
8 – نیاز و توانایی در کمک به دیگران.
9 – برخورداري از خزانه عاطفی.
10 – کاردان و مبتکر بودن.
11 – برخورداري از دیدگاهی نوع دوستانه نسبت به دیگران.
12 – برخورداري از ظرفیت تبدیل درماندگی آسیب رسان به درماندگی .
در مجموع می توان گفت که تاب آوري فرایندي پویا است که در آن تأثیرات محیطی و شخصیتی در تعاملی متقابل بر یکدیگر اثر می گذارد.
